Кўпчилик мусулмонлар “Биродарлар Доғистонга киришда шошқалоқлик қилишди, чунки урушни биродарлар бошлашди” деб ўйлайди. Бизга бу каби айблов қўяётганларга шуни айтмоқчиман:
Русия армияси Афғонистон, Тожикистон, Босния ва Чеченистон мусулмонларининг қонини сўрди, ерларини вайрон қилди. Аммо агар Ислом лашкарлари фаоллик кўрсатишса, дарров айблашади. Осмонлардан ерга тушиш вақти келди.
Русия ўзининг армиясини тайёрлаб олиш учун, беш йиллик сулҳга имзо чекди. Русия генераллари яна қайтамиз деб эълон қилишди, ҳатто Масҳадов (Чеченистоннинг иккинчи президенти) уларнинг яқинда қайтишини телевидениеда шахсан ўзи эълон қилди. Қачон мусулмонлар тушунишади?!
Улар айтишди: «Биз қайтамиз». Руслар Чеченистондан чиқишгандан сўнг дарҳол, ахборот йиғиш, йўлларни ўрганиш ва ҳоказолар учун ўзларининг айғоқчиларини жўнатишди. Улар мунофиқлар билан биргаликда яхшилаб ҳамма нарсани ўрганиб чиқишди. Улар иккинчи куниёқ темир йўлларини ишга туширишди, мунофиқлар бемалол келиб-кетишарди. Уларнинг жосуслари бизга бир ярим йил олдин русларнинг тоғ тарафдан кириб келишини айтишган эди. Ҳарбий машғулот ўташ майдонларимизнинг ўзида, Шомил, Хаттоб ва бошқа қўмондонларни ўлдириш учун жўнатилган уларнинг 37 та жосусларини тутдик. Бу жосусларнинг ўзларининг иқрори эди. Ахир бу уруш эмасми?
Давлатлар, битта жосус бошқа давлатга айғоқчиликка ўтса йиллар давомида уруш қилади. Биз ўнлаб жосусларни тутдик, яна сиз урушни бошламаслик керак эди деб бизни айблайсиз. Руслар келиб, бошқа урушлар каби, бизни топташи, ерларимизни ёқиши, шундан кейингина биз уларга жавоб қилишимиз керак эдими?! Наҳотки, ерлар ёқилиб, ҳамма нарса вайрон қилиниб, телевидениеда ўлган жасадлар, уларнинг устида йиғлаётган аёллар ва болаларни кўрсатишгандан сўнг, ҳақ-ҳуқуқларимиз топталгандан сўнг жавоб қилсак!
Биз бунақа саҳналарни кўп кўрганмиз, ҳар бир ақлли одам бу белгилардан англаш мумкин, руслар яна ҳужум қилмоқчи, бу эрта-индин содир бўлади.
Чеченистоннинг ўзида кўп воқеалар бўлиб ўтди. Менга суиқасд уюштиришди, машинани портлатиб, менга ҳужум қилишди. Сиз яна нималар бўлишини хоҳлайсиз? Улар Шомилни ўлдиришмоқчи бўлишди, буларнинг ҳаммасининг ортида Русия ва унинг шу ерлик мунофиқлардан айғоқчилари турарди.
Мусулмон дунёси урушдан сўнг Чеченистондан юз ўгиришди. Одамлар ҳукумат қуришга ҳаракат қилишарди, мужоҳидлар эса ҳеч нарсасиз қолишди. Бу вақтда мунофиқлар биноларни компютерлар билан жиҳозлаб, айтишарди: «Мен фалон жойнинг министри бўламан». Албатта Масхадовга ҳам маълумотли, димломли, тажрибали, ишлашга тайёр одамлар кўпроқ ёқади.
Агар мужоҳид келса, унга ички ишлар министрлигини таклиф қилишади, у эса кабинет, бино, машина, форма ва бошқаларни талаб қилади. У ҳаммасини қаердан олади? Давлат жуда ҳам муҳтож, ҳукуматни ўрнатиш зарур, аммо имкониятлар йўқ. Бу вазиятдан фойдаланиб мунофиқлар давлат тизимларига кириб келишди ва муваффақиятларга эришишди. Мужоҳидларга эса чегара постлари, полиция, турмаларни қўриқлаш, одамларни текшириш, қазиб олинаётган ва сотилаётган конденсат (нефт маҳсулотлари аралашмаси) қолди. Табиийки улар аҳоли билан доимий келишмовчиликда эдилар.
Бутун иқтисодий ва маъмурий бошқарув тизимларини ўз қўлига олган, давлатда асосий мавқени эгаллаб олган мунофиқлар, руслар учун керакли ахборотларни осонлик билан етказиб беришарди. Ҳа, ана шундай бўлди.
Биз фақат одамларни ўқиб-ўргатишни, тайёрлашни хоҳлагандик. Уларга ер ва емиш топмоқчи эдик. Бизни доимий қийнаган масала, ижара масаласи эди. Биродарлардан бири тинимсиз у ёқдан бу ёққа қатнарди, қўрқардики, яна таъминот узилиб, иш тўхтаб қолмасин.
Одамлар биз билан алоқа қилишдан қўрқишарди, улар “Сизлар фақат урушни хоҳлайсизлар, уруш эса тугади” деб айтишарди. Айниқса Доғистондаги амалиётдан сўнг, биз унда Буйнакский ҳарбий қисмига ҳужум қилгандик, одамлар шундай деб ўйлай бошладилар. Хуллас одамлар биз билан алоқа қилишни исташмасди. Иш шу даражага бориб етдики, хат ёзсак бизга айтишди: «Хат ёзишни истасанг, исмингни ёзма, шунчаки ташкилот ёки олийгоҳнинг номини ёзиб қўйсанг етади». Мен айтдим: «Яхши, биз хатни жўнатганда, сизлар айтгандай ёзиб қўямиз».
Вазият жуда оғир эди, урушнинг белгилари аниқ кўриниб турарди. Урушнинг белгиларини шу жойга яқин турганларгина сеза оларди, вазиятни озчилик тушуниб етди. Шунинг учун биз тайёргарликни бошладик ва ҳамма нарса биз ўйлагандак бўлиб чиқди.
Русия ҳарбийлари, Наурский ва Шелковский туманларига ҳужум билан кириб келишди, уларнинг самолётлари Грозний устидан уча бошлади. Агар ҳарбий самолётлар бошқа давлатнинг чегарасидан ўтиб, уни устида айлана бошласа, шу сабабли икки давлат ўртасида уруш бошланмайдими?
Доғистонлик биродарлар баъзи бир қишлоқларда, кофирлар бошқарувини бекор қилишиб, шариат қонунларини ўрнатишди. Тўғри, биз уларга ёрдам бердик, қўлланма бердик ва тайёрладик. Одамлар урушдан (1-чечен уруши) сўнг бошини кўтаришди ва милицияни ҳайдаб чиқаришди. Ҳукумат нима килишини билмай қолди. Қаерда милиция бўлса, шу ерда ичкиликбозлик, порахўрлик ва ҳоказоларни топасиз. Қачонки, биродарлар ҳокимиятни ўз қўлларига олишгач, милицияни ҳайдаб, шариатни ўрнатишди, колхоз тизимини бекор қилишди (бу коммунистлардан қолган тизим бўйича халқ ўз ерларидаги ҳосилни йиғиб, арзимаган нархда давлатга сотишга мажбур). Шундан сўнг одамлар меъёрдаги фаровон турмуш тарзига қайтишди. Бошқа қишлоқлар ҳам улардан ўрнак олишиб, милиция ва амалдорларни ҳайдаб чиқара бошлашди. Русия бундан дарров хавотирга тушди.
Бизнинг барча куфр ҳукумат тизимларини бекор қилиб, ҳамма ҳудудларда шариатни ўрнатиш ниятимиз бор эди. Ҳукумат руслардан ёрдам сўради, биродарлар мужоҳидлардан ёрдам сўрашди. Биз руслардан олдин Доғистонга кириб келдик. У ерда қулай мавқеларни эгаллаб, русларнинг ҳужумини кута бошладик.
Бизнинг режамиз шундай эди, Доғистонга киришда, мужоҳидларга ёрдам беришдан бошқа ниятимиз йўқ. Аммо бу ёрдамнинг ўз босқичлари бор, куфрий ҳукумат тизимини бекор қилиш ҳамда бу босқичда улар биздан ёрдам сўрашса ёрдамга келамиз. Мабодо Доғистон ҳукумати бу муаммоларни ўзлари ҳал қилишмоқчи бўлса, бунинг ҳеч қўрқинчли жойи йўқ. Агар рус ҳарбийлари кириб келишса, у ҳолда биз ҳам кириб келишга ҳақли бўламиз, охир-оқибат шу нарса содир бўлди.
Биз тайёргарликни бошладик, аммо вазият ўзгарди. Одамларга тушунтирдик, шошилманглар, бизга тайёргарлик кўриш учун имконият беринглар, аммо рус қўшинлари кириб келганди. Доғистонлик мужоҳидлар сафида шаҳид бўлганлар ва ярадорлар кўп бўлиб, улар биздан ёрдам сўрашди. Уларни ёрдамсиз ташлаб қўйишлик, шариат бўйича ҳаром, шундай экан биз кириб келдик. Ўзимиз хоҳламасак ҳам, руслар бунга бизни мажбур қилишди.
Биз уларни ўраб олдик, ҳолат гўёки учинчи жаҳон урушидек тус олган. Доғистонда бўлган воқеаларни, умримда кўрмаганман, бундан кейин ҳам кўрмасам керак. Ҳаво кучлари тонналаб бомба билан, ҳамма ёқни ёқиб, бомбардимон қилди.
Руслар томонидан бутун бир водий ёқиб юборилди. Ҳаким Маданий гуруҳи русларга катта қирғин келтирганидан сўнг, улардан 30 та ёш мужоҳидни шаҳид қилишди, Аллоҳ уларни раҳматига олсин. Кейин ҳарбий амалиёт тўхтатилди.
Бизга чекинишга белги берилди, бир кечада биз у ерни тарк этдик. Аммо уч кундан сўнг қайтиб келдик, сабаби руслар Карамахи, Чабанмахи ва яна учта қишлоқни ўраб олишганди. У ердаги аҳоли ичида 1000 та бола 1500 хотин-қизлар бўлиб, қишлоқ аҳли ҳеч нарса қилмаган, ҳеч нарсага аралашмаган, куфр тизими билан ҳам муаммоси йўқ эди. Аммо кофирлар уларни ўраб олиб, бомбардимон қилишиб, сулҳ тузгани мажбур қилишди. Одамлар руслар нимани исташаётганини билиш учун чиқишди.
Руслар айтишди: «Қуролларни топширинглар, қишлоқ мудофаасини бекор қилинглар». Улар жавобни маслаҳатлашиб, эртага берамиз дейишди. Аммо руслар ваъдани бузишиб, тунда уларни артиллериядан ўққа тутишди. Рус қўшинлари нимага кириб келди деб, ҳеч ким гапирмайди, эътироз ҳам билдирмайди, агар мусулмонлар биринчи бўлиб ҳужум қилишса, дарров сизлар ноҳақсизлар деб айблашни бошлашади. Жуда қизиқ, одамлар ёрдам сўрашди, биз уларнинг кўкрагидан итара олмасдик.
Бу вақтда биз ярадорларни даволаб, тайёргарлик қилишимиз зарур эди. Мен биродарларга айтдим: «Мен кимнингдир бу ерда қолишини истамайман. Ким қўшилишни хоҳласа марҳамат, ким хоҳламаса, хайр». Биз яна қурол-аслаҳа ва гуруҳларни тайёрлашни бошладик. Одатда бу бир ой вақт эгаллайди. Аммо биз икки-уч кун ичида тезда одамларни йиғиб, гуруҳларни туздик.
Кейин одамлар айтишди: «Бизга яна икки кун муҳлат бер, бизга қўшилишни истовчилар бор». Баъзи гуруҳлар бир ҳафтада ташкил қилинганди.
Биринчи жангдаёқ, Русия ва Доғистон қўшинларидан, ҳарбий амалиётларни тўхтатишни, ҳамма нарсани тинчлик йўли билан ҳал қилишни сўрагандик.
Биз тинчлик йўли билан ҳал қилиниш тарафдори эдик, аммо бизда танлаш имконияти йўқ эди.
Доғистон ва Чеченистон халқи бирлашиб шўро ўтказишди. Ахир Русия демократияга чақирмаяптими? Бу одамлар мажлис ўтказиб, ўзларини вакилларини сайлашди Бу шўрода биз фақат ҳарбий томонларни кўрсата олдик. Одамлар яна кўп муаммоларни ҳал қилиш учун йиғилишганди. Улар ҳукуматга ва русларга хат орқали мурожаатнома йўллашди.
Аммо руслар ва уларнинг Доғистондаги малайлари уларни эшитишни ҳам хоҳлашмади. Доғистон ҳукуматининг руслардан ёрдам сўрашга ҳаққи бору, халқнинг мужоҳидлардан ёрдам сўраши мумкин эмасми?! Бу шунчаки кўрлик!
Биз Доғистонга руслардан бир ҳафтадан кейин кириб келдик. Биз барча тинчлик музокараларини таклиф килдик, аммо улар жавоб бермай, рад қилишди. Оқибатда қаттиқ тўқнашув юз берди. Шариатни эълон қилган Цумади қишлоғида шафқатсиз жанглар бўлиб ўтди. Алҳамдулиллаҳ, Аллоҳ бизга уларнинг ҳарбий карвонини ўраб олиш ва яксон қилиш имкониятини берди. Натижада жуда кўп рус аскарлари ўлдирилди.
Аллоҳга қасамки, биз Доғистонда биринчи ўқимизни отишимиздан олдин, рус қўшинлари Чеченистоннинг Шелковский ҳудудида бир километрга силжишиб, Наурский тумани ҳудудида кучларини йиға бошлашди. Ким буни билишни хоҳласа шу жойлик одамлардан сўрасин, ҳатто Масҳадов ҳам буни билади. Одамлар шу бир километр масофани олиш учун, чечен армиясини ташлаб кетишга тайёр эди. Руслар чегара постларига ҳужум уюштиришди.
Ҳаммаси аниқ, Русия бостириб келишни режалаштиряпти, аммо биз улардан илгариладик.
Охирги 200-300 йил ичида биринчи марта Аллоҳ бизга ҳужум жиҳодини қилиш имкониятини берди (аммо баъзи олимларнинг фикрига кўра Доғистон жиҳоди, ҳимоя жиҳоди эди. Чунки Доғистон кофирлар томонидан босиб олинган мусулмон ерлари ҳисобланади – таржимон изоҳи). Душман бизга ҳужум қилишидан олдин, биз жиҳод амалиётини ўтказдик. Биз ўрганиб қолганмиз, душман биринчи бўлиб ҳужум қилади, ўлдиради, зўрлайди, шундан сўнг биз турли, тиббий ва хайрия ташкилотлар орқали ёрдам беришни бошлаймиз. Келинглар, ҳеч бўлмаса биз ҳам биринчи бўлиб ҳужум қилайлик. Доғистон амалиёти русларни ҳисобдан адаштириб, шошириб қўйди. Аллоҳга қасамки, руслар Чеченистонда қатлиом уюштириб, бу ердаги мусулмонлардан бутунлай қутулишни режалаштирган эдилар.
