:الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على رسوله الأمين وبعد
Биродаримиз Аҳмад! Аллоҳ сиздан рози бўлсин ва Ўзи рози бўладиган амалларга муваффақ қилсин! Сизнинг Афғонистон жиҳодида иштирок этаётган мужоҳидлар ҳаққига Аллоҳдан нусрат сўраб бошланган мактубингизни ўқидик ва унда битилган баъзи сизни ўйлантирган масалаларга қўлимиздан келганча жавоб берамиз. Қуйида мактубингиз матнини ўз ҳолича келтирмоқдамиз:
assalamu alaykum!alloh taolo haq ahlini ozi qollasin!…man xossatan afgonistondagi mujohid birodarlarimizga afgonistondagi amaliyotlarida nusrat sorayman,sababi u yerdagi holatda jihodni rad qilish xatodir,balki har 1 iymonli kishi imkoni bolsa u yerga borishi va jihod qilishini farzi ayn deb bilaman…
ammo ozbekistonda amalga oshirilgan amaliyotlar borasida bazi narsalarni aniqlashtirib berishiylani sayt egalaridan iltimos qilgan bolardim,…awwalo yuzaga kelgan shubhalarni daf qilish wa qolawersa bu kabi ishlarda sobit 1 fikrda bolishimiz uchun bazi sawollarimga jawob yozsangiz,…
1. bu otkazilgan amaliyotlarni jihod deb nomlash uchun hujjat keltirsangiz…yani har kim xohlagan joyida,xohlagan waqtda (bolib otgan ishlar kabi) amaliyotlarni amalga oshirsa,jihod deb atalaweradimi,yoki bu ishlarda ham mezon,hujjat kabi shartlar topilishi kerakmi?
2. Afgonistondagi birodarlarimizga hozirda askar jihatidan emas,balki turli mutaxasislar,(tabiblar masalan),iqtisodiy tarafdan,qurol-aslaha masalasida yordamga muhtojlar deb aytayotganlar topilmoqda,…sawol,aslida hozirda u yerdagilarga qanday yordam kerak?harbiy tayyorgarligi umuman bolmagan kishilarning u yerga borishi wa biron foydasi tegishi mumkinmi?Umuman olganda u yerdagi birodarlarimiz haqida koproq malumotlar bersangiz,…
Jawobingizni kutib qolib,oldindan minnatdorchilik bildiruvchi birodaringiz Ahmad
Ҳурматли биродаримиз Аҳмад! Ўтган янгиланишлардан бирида саволингизнинг биринчи қисмига қўлдан келганча жавоб берган эдик. Уни савол-жавоблар бўлимидаги “Ўзбекистондаги жиҳод оддий мусулмон халққа қаршими ёхуд у ердаги жиҳоднинг машруълиги муаммоси?” номли мақоладан ўқишингиз мумкин.
Энди саволингизнинг иккинчи қисмига ўтадиган бўлсак, унда Афғонистондаги жиҳодда ҳозир оддий мужоҳидларга эмас, балки мутахассисларга, маблағга ва қурол-яроғга эҳтиёж борлиги ҳақидаги машҳур шубҳанинг ечимини илгари сурибсиз. Шунингдек бу саволингизда “Аслида у ердагиларга қандай ёрдам керак, ҳарбий тайёргарлиги бўлмаган биродарларнинг у ерга боришидан фойда борми?” каби жумлалар ҳам бор. Аллоҳ сиздан рози бўлсин ва Ўзи рози бўладиган амалларга муваффақ айласин!
Албатта бу шубҳалар ҳозирда жиҳод майдонларидан ташқаридаги биродарларимиз ўртасида кенг тарқатилаётган шубҳалар бўлиб, аслида бундай шубҳаларга раддия беришга аввалдан ният қилиб қўйган эдик. Сизнинг бу савол билан мурожаат қилишингиз эса айни муддао бўлди. Жиҳод майдонларига янги келган биродарларимизнинг айтишларига қараганда бу шубҳа ҳам бошқа шубҳалар каби кўпчиликни жиҳодга келишдан тўсиб турган омиллардан бири бўлиб турибди. Чунки жиҳод майдонларига келиш истагида бўлган биродарларимизнинг йўлларини “Сен жиҳодга борганинг билан фойданг тегмайди. У ерда оддий аскарларга эмас, балки мутахассисларга ва моддий маблағга эҳтиёж бор. Сендайларга у ерда эмас, балки бу ерда эҳтиёж бор” – деган сўзлар билан тўсишмоқда. Шуниси ажабланарли-ки, агар ўша биродар “Унда уларга моддий ёрдам қилайлик!” – деса, “Қўйсанг-чи шунақа фикрларни, моддий ёрдам юборсанг, у ўз эгасининг қўлига етиб борадими, ёки йўқми?” – деган асоссиз шубҳаларни уялмасдан тарқатиб юради.
Булар албатта шайтоннинг ҳийлаларидан бўлиб, у ўз дўстларини қўллаб-қувватлаш учун мана шундай вариантли шубҳаларни ўйлаб топади ва иймони заифлар қалбига “ваҳий” қилади. Баъзида эса бу шубҳаларни тарқатиш учун шайтон ўз дўстлари бўлмиш, куфрнинг махсус ташкилотларини ҳам ишга солади. Улар макр қиладилар, аммо Аллоҳ уларнинг устига улардан кўра пухтароқ макр қилгувчидир. Мусулмонларни тушкунликка тушириш ёки ҳаддан ортиқ умидвор қилишликнинг оқибати қандай бўлишини ислом душманлари жуда яхши биладилар.
Очиғини айтганда, жиҳод учун мутахассислар, қурол-яроғлар ва моддий маблағ жуда зарурдир. Бу нарсаларсиз жиҳодни тасаввур қилиш мушкул. Лекин бу дегани “бу нарсалар бўлмаса, жиҳод тўхтаб қолади” дегани ҳам эмас. Мусулмон аждодларимиз топилмаган тақдирда ўроқ ва кетмонлар билан ҳам жиҳод қилганлар. Улар албатта мутахассислар, қурол-яроқ ва моддий маблағ бўлмагани учун ҳам шундай қилишган. Лекин бу зикр қилинганларнинг ҳаммаси топилса-ю, оддий аскар топилмаса-чи?! Бунда ҳақиқий мусибат келиб чиқади. Умуман олганда жиҳод фарзи айн бўлганда жиҳод учун буларнинг ҳаммасига эҳтиёж бўлади. Шунинг учун ҳам у фарзи айн жиҳод дейилади. Юқоридаги шубҳадан нима келиб чиқади? Бу шубҳадан “Жиҳод ҳозир ҳаммага фарзи айнмас, балки мутахассисларга ва моддий ёрдам қила оладиганларгагина фарзи айндир,” – деган хулоса келиб чиқади. Лекин бу хато хулоса бўлиб, жиҳоднинг ер юзидаги ҳамма мусулмонларга фарзи айнлигини яхши англаган ҳар бир киши бу шубҳанинг асоссизлигини тушунади.
Шунинг учун таъкидлаб айтамиз-ки, ҳозирги кунда нафақат Афғонистон жиҳодида, балки, бутун дунёдаги жиҳодларда зикр қилинганларнинг ҳаммасига, мутахассисларга ҳам, қурол-яроққа ҳам, моддий маблағга ҳам, оддий мужоҳидларга ҳам зарурат бор. Бу ресурслар қанчалик кўпайгани сайин жиҳоднинг қамровини ҳам шунчалик кенгайтириш мумкин. Ҳатто, айтамиз-ки, оддий енгил қуроллар билан жиҳод қилувчи мужоҳидларга зарурат бошқалардан ҳам кўпроқ бўлиши мумкин. Чунки жангда бошқаларга қараганда оддий мужоҳидлар кўпроқ шаҳид бўладилар. (Албатта шаҳодат Аллоҳнинг неъмати бўлиб, бу неъматни 20 йиллардан бери кутиб жанг қилаётган оддий мужоҳидлар ҳам бор.)
Лекин шуни ҳам айтиш лозим-ки, “жиҳодда мутахассисларга эҳтиёж бор экан, оддий мужоҳидларга эмас” – деб жиҳоддан қолаётганларнинг яна бир жиҳатдан жиҳод майдонларидаги ҳақиқий воқеъликдан бехабарлиги келиб чиқади. Чунки жиҳод майдонларидаги асосий мутахассислар бошқа жойларда эмас, балки айнан жиҳод майдонларида тарбияланадилар. Жиҳодга келган ҳар бир мусулмонни қўлига қурол тутқазиб, жангга ҳайдалмайди. Чунки “Бир мусулмон жонининг ҳурмати, Каъбанинг ҳурматидан олийроқдир” – деган маънодаги ҳадислар бор. Жиҳод қиламан деб келган мусулмон авваламбор ҳар бир мужоҳид билиши лозим бўлган зарурий ҳарбий таълимлардан ўтказилади. Сўнгра эса унинг қобилиятига қараб ё мутахассис ёки, оддий мужоҳидлар қилиб тарбияланади (Албатта ҳуқуқда улар ўртасида фарқ бор эканда, деб ўйлаб қолмаслик керак. Ҳуқуқ борасида ҳар бир мужоҳид ўртасида адолат бор). Ҳатто ўз ватанида мутахассис бўлиб етишиб, сўнг жиҳодга келган мутахассис мусулмонлар ҳам, бу ерга келгач ўз малакаларини оширишга муҳтож бўладилар.
Энди моддий ёрдам борасида гапирадиган бўлсак, унга эҳтиёж жиҳод тарихининг ҳар бир марҳаласида сақланиб қолаверади. Чунки ҳар бир амалиёт маблағсиз бўлмайди. Мужоҳидларнинг қурол-яроғи, дори-дармони, еб-ичиши ва оилаларининг таъминоти учун ҳам моддий маблағ керак. Лекин бу бўлмаса ҳам жиҳод бўлмайди дейиш нотўғридир. Чунки ризқ Аллоҳдан бўлиб, унинг камайиб ёки кўпайиб туришини мужоҳидлар Аллоҳнинг имтиҳони деб тушунадилар. Ризқ кўпайса, мужоҳидлар Аллоҳга шукрлар қилиб, жиҳодларини янада кенгайтирадилар, ризқ камайганда эса, яна шукроналар қилиб, қўлдан келганча яна фаолиятда давом этадилар ва Аллоҳдан сўрайдилар. Аллоҳга ҳамдлар бўлсинки, Аллоҳ мужоҳидларни Ўзидан бошқага муҳтож ва тиланчи қилиб қўймаган. Улар Аллоҳдан сўрайдилар, Аллоҳ эса улар ўйламаган тарафдан уларнинг эҳтиёжини етказади. Шунинг учун ҳам ҳаёти кўпинча тоғу-тошларда ўтувчи мужоҳидлар Аллоҳнинг “ар-Раззоқ” сифатига яқийнан иймон келтирадилар. Бу яқийн жиҳод майдонларида бўлмаган ҳатто баъзи мужтаҳид олимларда ҳам топилмаслиги мумкин, аммо оддий бир мужоҳидда топилади.
Моддий маблағларнинг жиҳоддаги ўрни ҳақида мужоҳид уламолардан Шайх Абдуллоҳ Аззом жумладан шундай деганлар:
“Росулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки таҳқирланаётган ва обрўси топталаётган мусулмонни ёрдамсиз қолдирса, ўзи ёрдамга муҳтож бўлган ҳолатда, Аллоҳ Таоло уни ёрдамсиз қолдиради. Кимки ҳақорат қилинаётган ва обрўси топталаётган мусулмонга ёрдам берса, ёрдамга муҳтож бўлганда Аллоҳ Таоло у бандага Ўзи ёрдам беради,-” деганлар.
Қаерда бўлмасин мусулмон кишига ёрдам бериш, ҳар бир мусулмоннинг бурчидир.
Шайxул-ислом ибн Таймиядан сўрашди: “Баъзи кишилар оч қолган, агар уларга берсак, жиҳод талофат кўради, агар жиҳодга берсак, очлар ўлиб кетади.” У киши: “Жиҳодга беринглар, очлар ўлаверсин.”
Шунинг учун ҳам биродарлар, вақтики сиз ўз мол-мулкингиздан бирон нарсани жиҳод учун тақдим қилаётганингизда, буни катта бир инфоқ ёки “гуманитар” ёрдам қилаяпман деб ўйлаб қолманг. Сиз фақат сизга юкланган фарзиятни бажаряпсиз холос. Ўз мол-мулкини фидо қилиб жиҳод қилиш фарзи-айн, жонни фидо қилиб жиҳод қилиш, сен учун молинг ва жонинг билан жанг қилишга қодир бўлган ерда фарзи-айндир. Аллоҳ Субҳанаҳу ва Таоло ўз бандалари кофирларнинг назарияларига қарши чиқишлари учун Қуръонни нозил қилди ва пайғамбарларини очиқ далиллар билан жўнатди. Кофирлар ўз ҳаётларини унга асослаб қурадиган жоҳилий назария ва гумонларини Қуръони Карим билан парчалаб ташлашни кафолатлади. Бу жоҳилий назарияларни босқичма босқич синдирди ва жоҳилият, ўз асосида мағлуб бўлганини ва Ислом ҳақ дин эканини тан олса-да, у бирон бир тушунтирув, бирон бир нутқ маданияти-сўз санъати ва на бирон бир асосли далиллар олдида таслим бўлгиси келмайди.
Ва Аллоҳ Таоло Ўз йўлида жиҳод қилишни фарз қилди. Аллоҳ Таоло Росулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васалламга қилич ишлатишни буюрди. Росулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен Қиёматга яқин қилич билан жўнатилдим, токи инсонлар шериги йўқ ягона Аллоҳга ибодат қилмагунларича улар билан жанг қилишга буюрилдим. Ва менинг ризқим найзам соясидадир”, – деганлар.
Шунинг учун бу каби практик жиҳатга қилич ва найза қарши тура билади, тушунча ва гумонларга эса, тушунтирув ва далиллар бас келади. Агар баъзи кишиларни динларига қайтаришга тил ожизлик қилса, уларни тушунишларига ғов бўлаётган тўсиқларни бартараф этиш учун қилич мавжуддир. Яъни бунда инсонлар, Аллоҳнинг динига ўз хоҳиш-истаклари билан киришлари учун тўсиқларни тозалашга қилич ва найза зарур бўлади.” Иқтибос тугади.
Ҳурматли биродаримиз Аҳмад! Саволингизнинг охирида жиҳод майдонлари ҳақида кўпроқ маълумотлар беришимизни сўрабсиз. Албатта бу қисқа жавобларимизда бу ердаги аҳвол ҳақида батафсил маълумот бериб бўлмайди. Сиз бу билан айнан нимани назарда тутганингиз ҳам биз учун қоронғудир. Шунинг учун жиҳод майдонларидан узоқда бўлган биродарларимизни жиҳодга келишдан тўсиб турган яна баъзи бир гумонларни ечишга ҳаракат қиламиз. Жиҳод майдонларидан узоқда бўлган биродарларимизнинг кўпчилиги мужоҳидларнинг ҳаёти ҳақида нотўғри тасаввурдадирлар. Улар мужоҳидларни фақат тоғу-тошларда ётиб-туриб юрадилар деб ўйлайдилар. Аслида эса бундай эмас. Бу сир ҳам эмас. Чунки буни кофирлар ҳам биладилар.
Баъзи оиласиз мужоҳидлардан ташқари аксар мужоҳидлар шаҳарларда яшайдилар. Бу “жиҳодга оила билан бориб бўлмайди” деган шубҳага ҳам жавобдир. Бу ерда ҳатто бутун қариндош-уруғ, бола-чақа, қуда-анда, бобо-момолари билан ҳижрат қилиб келган мужоҳидлар ҳам бор. Уларнинг оилалари шаҳарларда яшашади. Ўзлари эса вақти-вақти билан жангга бориб келадилар. Бу ерда ҳам бозорлар, замонавий супермаркет дўконлар, телефон ва интернет алоқалари, автобус ва бошқа нақлиёт воситалари мавжуд. Бозорларда ҳалол ва ҳаромдан бошқа чекловлар бўлмагани учун бошқа жойларда ҳам топа олмайдиган нарсаларингизни топа оласиз. Топилмаганини эса буюртма орқали катта шаҳарлардан олиб келтириш мумкин. Ҳатто посилка ва пул ўтказиш хизматлари ҳам бор. Бозор ва дўконларда, энг замонавий қуроллардан тортиб, энг замонавий компютерларни ҳам топа оласиз. Кутубхона ва китоб дўконларида дунё бўйича таъқиқланган жиҳодий ва сиёсий китобларни жуда арзон нархларда сотиб олишингиз мумкин. Мужоҳидлар ўртасида ҳар-хил тадбирлар, мусобақалар, туй-маъракалар бўлиб туради. Муҳожир ва мужоҳидларга ерлик мусулмон аҳоли ансорлик қиладилар.
Турар жой, электр токи, сув каби коммунал хизматлар бепул. Хоҳлаганлар ўз пулига уй сотиб олиши ёки қуриши ҳам мумкин. Суннатга мувофиқ намоз ўқишда, суннатга мувофиқ кийинишда ва бошқа ишларни суннатга мувофиқ қилишда ҳеч қандай муаммо йўқ. Мужоҳидлар ўртасидаги асосий алоқа воситаси мухобара (рация) бўлиб, уни қурол дўконларидан сотиб олиш мумкин. Телефон хизматлари орқали баъзи мужоҳидлар ватанда қолган ота-оналари, опа-акалари ва биродарлари билан гаплашиб турадилар Автомобил, мотоцикл, велосипед каби маркабларни сотиб олишда ҳам ҳеч қандай чеклов йўқ ва арзон. Савобим камаймасин деган мужоҳидлар ўз пулига қурол-яроқ сотиб олади, пули йўқларни эса байтулмол қурол-яроқ билан таъминлайди. Ейиш-ичиш, даволаниш ва оила таъминотига эса байтулмол томонидан ўртача маош тайинланади. Бунда амир билан оддий мужоҳид ўртасида фарқ йўқ. Ҳамма бир хил таъминланади. Хоҳлаган одам тижорат билан, хоҳлаган одам илм талаб қилиш билан чекланиши ҳам мумкин. Ҳар ким ўз инсофидан келиб чиқади ва бирон-бир ишни қилиш ёки қилмасликка мажбур қилинмайди (Албатта фаолиятнинг машруъ ёки машруъ бўлмаслиги бундан мустасно). Мужоҳидларнинг ўғил-қизлари мадраса ва жомеъаларда босқичма-босқич таълим оладилар. Лекин ўзбек тилидаги исломий асосдаги дунёвий дарсликлар муаммоси бўлиб, буларни тасниф қилишга мужоҳидларнинг ҳозирча вақт ва имконятлари чекланиб турибди. Хоҳлаган биродарлар, мужоҳидларнинг фарзандларини бошланғич ўқиш-ёзиш, ҳисоб-китоб, кимё, физика илмларидан бохабар этувчи дарсликлар тасниф этиб файл шаклида бизга жўнатсалар мақсадга мувофиқ бўлар эди.
Хуллас жиҳод майдонидагилар ҳақида асосан шуларни ёзишга муваффақ бўлдик. Бу ҳақда яна қандай саволлар бўлса марҳамат, ҳарбий сир бўлмаган ўринларда батафсил жавоб беришга ҳаракат қиламиз.
Ҳурматли биродаримиз! Саволларингизга қўлимиздан келганча жавоб бердик. Аллоҳ барчамизни Ўзининг ҳақ йўлида бардавом қилсин! Агар ушбу жавоблар бирон инсоннинг тўғри йўл топишига сабабчи бўлса Аллоҳга ҳамду-санолар айтамиз. Биз ислоҳнигинa мaқсaд қилдик. Аллоҳгагинa тaвaккул қилдик. Aллоҳ тaъоло ушбу сўзларни эшитувчи қулоқ вa тушунувчи қaлблaргa eтишигa муяссaр қилсин!
Аллоҳ таолодан динига нусрат беришини, мужоҳид аскарларига иззат беришини ва душманларига зиллат беришини сўраймиз!
وصلى الله على نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين
