2. Агар улар сенга: “Нега сен ҳозир қитол-жангга чақиряпсан? Ҳозир саҳобалар замони эмас, бизнинг давримизда жиҳод қилинмайди, ҳар бир даврга ўзининг уламолари бор. Бугунги кунда жиҳод, қилич ва ханжар билан қилинмайди, балки цивилизация билан қилинади, бунинг ўрнига сен иқтисодий фанларни, философия, социология, сиёсат, ахборот, деҳқончилик, савдо, саноат, тиббиёт, муҳандислик, саёҳат ва туризм соҳаларини, юқори технология ва шунга ўхшаш фанларни ўрганишга тарғиб қил! Чунки буларнинг барчаси жиҳоддир ва ҳарбий жанглардан олдин авваламбор фундаментни қуриб олиш зарур!” десалар.
Сен уларга айт:
1. Нега қитол-жанг дейсизми? Чунки оламлар Роббиси Ўз росулига буюрди:
“Эй пайғамбар, мўминларни жангга чорланг!” (8 :65)
Сен эса, бошқаларни жиҳоддан қайтариб, иймони заиф кишиларни лақиллатиш учун ўзингни худди жиҳодга тайёргарлик кўраётган киши қилиб кўрсатурсан, ваҳоланки сенинг асл қиёфанг бунинг тескарисини кўрсатур! Аллоҳ таоло эса бундай деган:
“Бас (эй Муҳаммад), Аллоҳ йўлида жанг қилинг. Зотан, сиз фақат ўзингиз учун жавобгарсиз. (Демак, ёлғиз қолсангиз ҳам жанг қилинг) ва мўминларни ҳам тарғиб қилинг!” (4 :84)
У бизларга: ҳатто бир ўзинг қолсанг ҳам, иқтисод ёки муҳандислик фанларини ўқи, ўрган демаган!
Роббимиз бизларга ушбу ишларни буюрмаганмиди?:
“Бас, (эй мўминлар), қачон сизлар (жанг майдонида) кофир бўлган кимсалар билан тўқнашганларингизда бўйинларига урингиз — ўлдирингиз!” (47 : 4)
“Бас, қачон уруш ҳаром қилинган ойлар чиқса, мушрикларни топган жойингизда ўлдирингиз, (асир) олингиз, қамал қилингиз ва барча йўлларда уларни кузатиб турингиз!” (9 : 5)
У бизларга: “уларга хутба-лекциялар қилинг, ўз қарашларингизни тушунтириш учун форум-анжуманлар ўтказинг”, демаган.
Ёки сизлар ҳали ҳам кофирларни учратмадингизми?
Ахир Аллоҳнинг китобида мусулмонларга жиҳод фарз эканини ва жиҳоднинг бошқа амаллардан афзаллигини ва уни бажарувчи кишиларга Аллоҳ таоло Қиёмат Кунида қандай мукофотлар тайёрлаб қўйганини кўрсатувчи юздан ортиқ “жиҳод оятлари” мавжуддир. Маданий оятларнинг аксар қисми жиҳод амалини олий ибодат эканини васфлаб ва ундан четлашган кишиларни мунофиқ деб ва қалбларида марази бор кимсалар деб таърифлаган.
2. Бизлар нега жанг-жадал, қитолга чақиряпмизми? Бизлар ҳозир жанг қилишга чақиришимизнинг сабаби, унинг ҳозирги кунда ФАРЗИ-АЙН бўлгани учундир ва бунда барча уламолар иттифоқдирлар. Бугунги кунда кофирларга қарши жанг қилиш, вожиблиги жиҳатидан намоз, рўза сингаридир ва қолаверса агар икки фарз амали бир вақтга тўғри келиб қолса, Ҳанбалий мазҳабидан бошқа уч мазҳабда, жиҳод намоздан ҳам аввалги ўринга кўтарилади. Тўрт мазҳабнинг иттифоқи бўйича агар иккисини бир вақтда қилиш имкони бўлмаса, жиҳод рўзадан аввалги ўринга кўтарилади ва жиҳодни тарк қилган киши Ибн Ҳажар ал-Ҳайтамийнинг сўзи бўйича гуноҳи-кабира қилган бўлади. Ал-Қаррови шуни эслатиб ўтадики, агар вожибот ва ҳақларни бир вақтда ўташликнинг иложиси бўлмаса, вақти чегараланган амал биринчи ўринга чиқади, чунки вақтда чегараланиш шу амалнинг шариат тарозусида эътиборли эканига далолат қилади. Шунинг учун ҳам уни ўташ вақти зое бўлиш хавфи бор вожибот, бундай хавф бўлмаган вожиботдан олдинга ўтади, ҳатто кейингиси аввалгисидан мартаба жиҳатидан юқори бўлса ҳам.
Агар халифа бирон бир кишига жанг қилишни буюрса, бу унга Фарзи-айн бўлишига барча фиқҳ уламолари иттифоқ қилганлар. Масалан, бир ерда одил халифат остида яшовчи ҳаммага таниқли, обрў-эътиборли, даъват-таблиғот ишида кўзга кўринган, мусулмонларга фойдаси кўп тегадиган бир киши бўлса. Ва бир куни унинг хузурига ҳалифа келиб: “Жиҳодга чиқ!”, деса, ваҳоланки бу вақтда жиҳод фарзи-кифоя бўлса, бу таниқли даъватчи итоат қилмаслиги мумкинми? Ёки у: “Менинг фикримча қилиб турган ишим ва менинг мавқейим жиҳод қилишимдан афзалроқ ва мен жиҳодга чиқмасам ҳам бўлади!” деса бўладими? Шак-шубҳасиз, йўқ, ҳатто унинг мусулмонлар орасида қолиб ишлашлиги фойдалироқ бўлса ҳам.
Энди бир ўйлаб кўр! Бу ҳолат – сенга халифа:“Жиҳодга чиқ!”, деганида. Ана энди сенга бу нарсани халифанинг Роббиси ва халифа Роббисининг росули буюрса-чи:
“(Эй мўминлар), хоҳ енгил, хоҳ оғир ҳолингизда (яъни, истасангиз, истамасангиз жиҳодга) чиқингиз ва молу жонларингиз билан Аллоҳ йўлида курашингиз! Агар билсангизлар, мана шу ўзларингиз учун яхшироқдир.” (9 : 41)
Яъни жиҳодга чиқишнинг фойдаси – бугунги кунда у фарзи-айн бўлганидандир ва бу вожиботни бажаришни кечиктирмасдан, унга шошилиш керак. Ва оятда кўрсатилишича, жиҳодга фақат молни сарф қилиш билан ёки сўз билан эмас, балки молу-жон билан чиқиш керак.
Агар жиҳод фарзи-айн бўлса, фарзанд ота-онанинг розилигисиз жангга чиқади. Шу ерда савол туғилади – философия, иқтисод, информатика ёки бошқа факультет талабаси ота-онаси рухсатисиз таълим олиш учун бошқа юртга сафар қилса бўладими? Агар она ўғлига бу факультет имтиҳонларига бормасликни буюрса, бола унга итоат қилиши зарур-ку?! Бироқ агар она жиҳод Фарзи-айн бўлганда, жиҳодга бормасликни буюрса, унга итоат қилинмайди! Демак, уларнинг қайси бири афзал? Жанг қилишми ёки таълим олишми?! Наҳот сен, ўзингнинг тайёргарлик-эъдод деб аталмиш (яъни ўқишинг) ватандаги бу ҳаракатинг, тўғри тушуниш ва кўриш қобилиятини кетказадиган туман каби бир хом-хаёл ва сароб эканини билмасанг!! Ҳақиқий эъдод – бу жангга тайёргарлик кўришдир, қолган барча нарсалар унинг кетидан келади ва улар ҳам зарурдир. Бироқ чаёнга қарши, зора шу билан улар ўзларининг жирканч амалларини тарк этадилар деган умидда, чаёнлар бозорида тарқатилаётган шеър, ҳикоя ва асарлар керак эмас, балки унга қарши фақат бошига бир зарба керак, холос!!
Ҳатто шундайлар ҳам борки, меҳмонхона-отеллар бўйича факультетда ўқиш ҳам, жиҳод учун тайёргарлик ва барчамиз ўзига хос йўналишда ишлаяпмиз-эъдод қиляпмиз дейишади!!! Биродарим сен бу нарсалардан ажабланма, бизнинг ҳозирги давримиз, ажабтовур нарсалар замонасидир. Сен ўзингни ушбу ҳадис билан қувватлагин: “Ва ҳар бир киши ўзининг фикри билан ажабланиб қолур”, Термизий келтирган, ҳасан ҳадис.
Фақиҳларнинг барчаси: агар жиҳод Фарзи-айн бўлса, қарздор киши қарз берувчидан рухсат олмаган ҳолда жиҳодга чиқади дейишади. Шу ерда яна савол туғилади: — сен таълим олиш эъдоддан ёки жиҳоднинг ўзидан афзал дея рўкач қилиб, қарзларингни тўламасдан иқтисод бўйича ўқиш учун Олмонияга сафар қилишингга ижозат борми? Ёки вақт ўзгариши билан ечим ва фатволар ўзгарадими?! Қарз берувчи киши ҳақида уламолар нима деганига бир назар ташла:
1.Ибн Қудоманинг “Ал-Муғний” китобида 9т/ 171бет: “Қачон жиҳод хусусий-шахсий вожибот бўлганида, қарз берган кишидан ижозат сўралмайди, чунки бу вақтда жиҳод ҳар бир киши шахсан ўзи бажариши зарур бўлган амал бўлиб қолади ва шу сабабдан у бошқа шахсий вожиботлардан аввалги ўринга ўтади”.
2. Ибн Таймия: “Агар душман Ислом ерларига бостириб кирса, шак-шубҳасиз уни унга энг яқин бўлган кишилар даф қилиши зарур. Агар мусулмонлар озчилик бўлиб, кучлари етмаса бу масъулият бошқаларга ҳам ўтади, чунки мусулмонларнинг ерлари бир бутун давлат ҳисобланади ва жангга ҳатто отанинг ва қарз берувчининг рухсатисиз чиқиш зарур бўлади”.
Ҳанбалийлардан бошқа уч мазҳабда агар Жиҳод фарзи-айн бўлса, намоздан аввалги ўринга кўтарилади. Ва айтилишича, бундай жиҳодни тарк қилган киши, худди рўзани инкор қилган киши каби қаттиқ гуноҳкор бўлади. Шу ерда сизлардан шуни сўрамоқчиман: сизларнинг ўқиш, диалог, форум, фестивал каби ишларингиз, иккисининг бири бажарилиши зарур бўлган вақтда намоз, рўза ва закотдан аввалги ўринга кўтариладими? Ундай бўлса сизлар қандай қилиб ҳозирги кунда қилаётган ишингизни, жиҳоддан, жанг-жадалдан афзал ва мусулмонлар учун манфаатлироқ дейсизлар?! Нима, сизлар мусулмонлар фойдаси, манфаати учун ҳаракат қилишликда, Аллоҳ, Унинг росули ва жумҳур уламолардан кўра билувчироқмисиз?!!!
“Ҳошият ад-Дусукий” китобида 2т /10бет: “Қачон жиҳод фарзи-айн бўлса, у ҳаждан афзалдир ва ҳаждан аввал бажарилади”, дейилган.
Ана энди мен сизлардан шуни сўрамоқчиман: “агар бир имтиҳон олти соат давом этса, яъни пешиндан олдин бошланиб, шом намозидан кейин тугаса, инсон бу вақт ўртасидаги намозларни ўз вақтида бажармасдан қолдириши мумкинми? Ва бу намозларни қолдиргани эвазига узоқ келажакда бир шифокорлик кабинетини очган вақтимда ўз фойдамдан 30 %ини Фаластинлик гўдакларга эҳсон қиламан, дея рўкач қилиши мумкинми?!
Ҳақиқий мужоҳид учун жиҳод майдонида жанг туфайли намозини бажара олмаса, намозини қолдириши мумкин, худди “Ҳандақ” ғазотидаги каби.
Аниқроқ қилиб айтсак: агар бир мусулмон Оврупадаги донғи кетган универсистетга киришни истаса ва унинг танасини текшириш учун Рамазон ойида ундан бир суюқликни ичиш талаб қилинса, унга бу ишни қилишга ижозат берасизларми?!
Бироқ жиҳод Фарзи-айн бўлган вақтда, жумҳур уламоларнинг фикрига кўра у Рамазон ойи рўзасидан аввалги ўринга ўтади ва зарурат юзасидан инсон рўзани тутмаслиги мумкин бўлади! Демак, нима афзал – жиҳодми ёки таълим олишликми?!
Бизнинг олдимизда икки мушкулот, бу икки масалани адаштиришдан эҳтиёт бўл.
Биринчиси: бугунги кундаги жиҳоднинг ҳолати –у фарзи-айнми, ёки йўқми?
Иккинчиси: бу фарзиятни бажариш; ва бунда бу фарзни инкор қилиб уни бажармаган киши билан, бу фарзни тан олиб, бироқ ўзининг гуноҳкорлигини эътироф этган киши орасида катта фарқ бордир!
Барча мазҳабнинг кўпгина уламолари, жиҳод фарзи-кифоя бўлган вақтда, энг камида бир йилда бир марта қилиниши зарур эканини айтишган:
1.Таҳонавийнинг “Аҳкамул-Қуръан” китоби, 2т /330 бет:
Агар кофирлар ўз юртларида бўлиб, мусулмон ўлкаларига ҳужум қилмасалар, Имом-мусулмонлар амири жиҳод тўхтаб қолмаслиги учун йилда бир марта ўзи юриш қилиши керак ёки қўшин жўнатиши зарурлигига уламолар келишганлар. Чунки пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ва одил халифалар жиҳодга катта эътибор берганлар. Ва шу йўсинда бир гуруҳ мусулмонлар томонидан жиҳод қилиниб, кофирларнинг таҳдиди қайтарилиб Аллоҳ калимаси олий қилинганда, бошқалардан бу фарзият соқит бўлади. Мана шундай ҳолатда қул ўз эгасининг рухсатисиз, аёл киши эрининг, қарздор қарз эгасининг ва фарзанд отасининг рухсатисиз чиқиши мумкин эмас, чунки уларга чиқишлик Фарзи-кифоядир. Агар бу фарзи-кифояни ҳеч ким бажармаса, жанг қилишга қодир бўлмаган мажруҳлардан бошқа барча инсонлар гуноҳкор бўладилар. Ва шунингдек, ҳар бир ўлкадаги мусулмонлар ўзларига яқин бўлган кофирлар билан жанг қилишлари, агар улар ожиз бўлсалар, қўшни ўлкадагилар уларга ёрдам беришлари вожиб эканига уламолар келишганлар.
2.Тавконийнинг “Ассайл ал Жаррор” китоби, 4т / 518 бет:
Кофирларга қарши юриш қилиш ва куфр тарафдорлари билан жанг қилиш ва уларни Исломни қабул қилишга ёки жизъя тўлашга ундаш ёки уларни бутунлай қатл қилиш – барчага маълум бўлган диний мажбуриятдир. Шунинг учун Аллоҳ таоло Ўз росулини жўнатди, китобини нозил қилди ва пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам Аллоҳ таолонинг бу амрига умрининг охиригача амал қилиб ўтди. Бунга Китоб ва Суннатдаги далилларга келсак, улар жуда кўп бўлганидан унинг бир қисмини ҳам бу ерда келтира олмаймиз. Бироқ кофирлар ҳужум қилмасалар уларни тек қўйиш борасидаги оятлар, жумҳур уламолар ва мусулмонлар наздида бутунлай мансух бўлган оятлардир.
Мудофаа-ҳимояланиш жиҳоди ҳолати бўйича барча уламолар: аввалги ва охирги муҳаддис, фақиҳ, муфассирлар жиҳод уч ҳолатда Фарзи-айн бўлишлигига иттифоқ қилишган:
1. Агар душман мусулмон ўлкасини қуршаб олса ёки уни ишғол қилса.
2. Агар мусулмонлар ва кофирлар қўшини саф тортиб турса.
3. Агар мусулмонлар Имоми жангга сафарбарлик эълон қилса.
Мана сенга уламолар сўзи билан бунинг лўнда-лўнда тушунтируви.
1. Қуртубий Қуръон тафсирида 8т / 151 бетда, Аллоҳ таолонинг ушбу ояти тафсирида айтади:
“(Эй мўминлар), хоҳ енгил, хоҳ оғир ҳолингизда (яъни, истасангиз, истамасангиз жиҳодга) чиқингиз ва молу жонларингиз билан Аллоҳ йўлида курашингиз! Агар билсангизлар, мана шу ўзларингиз учун яхшироқдир”. (9 : 41)
“Гоҳида шундай ҳолат бўладики, душман томонидан мусулмонлар ўлкаси босиб олинади ва бунда жиҳод фарзи-айн бўлиб, барча жангга чиқиши зарур бўлади. Ва бундай ҳолатда енгилми, оғирми, ёшми, қарими барча ўз имкониятини сарф қилиб чиқади. Кимнинг отаси бўлса, ундан рухсат сўрамайди ва ҳеч кимга сафдан қолиб кетиш ижозати берилмайди, хоҳ у бой бўлсин, хоҳ камбағал. Агар бу ўлка мусулмонлари душман босқинини қайтара олмасалар, бу мажбурият яқин ердагиларга юкланади, ва бу тоинки душманнинг ҳужуми даф қилинмагунча давом этади. Барча мусулмонлар кофирларга қарши бир бутун жамоатдирлар. Агар ҳеч ким чиқмай бир киши чиқса, у нима ҳам қила оларди, деб сўрасалар, унга айтилади: агар у бир ўзи ҳеч нарса қила олмаса, бир мусулмонни асирликдан пули эвазига чиқариб олсин”.
2. Таҳонавийнинг “Аҳкамул-Қуръан” китоби, 2т / 331 бет:
“Агар кофирлар мусулмон ўлкасига ҳужум қилсалар, узрли сабаб (касаллик, қаттиқ оқсоқланиш, кўзи кўр ва заиф-қувватсиз) эгаларидан бошқа барча эркак кишига, ҳур ёки қул, бой ёки камбағал бўлсин, жиҳод фарзи-айн бўлади. Бундай ҳолатда қулнинг ҳожаси олдидаги, қарздорнинг ва ота-онанинг ҳақ-ҳуқуқлари ҳисобга олинмайди, худди намоз ва рўза борасидаги каби (яъни, агар улар буни таъқиқласалар ҳам, уларнинг таъқиқларига қаралмайди). Абу Ҳанифа: “Аёл киши эрининг рухсатисиз чиқади, чунки аёлнинг эри, ҳар бир кишига юкланган мажбуриятларга тўсқинлик қила олмайди. Агар ҳужумга учраган ўлка мусулмонлари сон жиҳатидан етарлик бўлсалар, у ҳолда бошқалардан бу фарзи-айн соқит бўлади. Агар етарлик бўлмаса, уларга энг яқин кишиларга жиҳод фарзи-айн бўлади, агар улар бош тортсалар, улардан кейингиларга фарз бўлади, тоинки кофирлар мусулмон ўлкасидан қувиб чиқарилгунича”.
3. Шайҳ Ваҳби Сулаймон Ғовижий “Мултақо ал-Абҳур” китоби шарҳида 1т / 355бет шундай деган: “Ҳозирги кунда жиҳод мажбурияти шубҳасиз барча мукаллаф мусулмонларга фарзи-айндир ва уларнинг барчалари сафарбар бўлишидан бошқа чоралари йўқдир”.
4. Ибн Нуҳос ўзининг “Жиҳод ошиқларини жиҳод майдонига элтувчи иштиёқлар” китобида, 369 бет: “Агар мусулмонлар юртига душман бостириб келса ва уларга қарши урушиш учун мусулмонлар чиқмасалар, уларнинг бу чиқмасликлари жанг майдонидан қочиш деб ҳисобланади”. Жанг майдонидан қочганлар ҳақида Аллоҳ таоло шундай деган:
“Кимки ўша (уруш) кунида жанг йўсинини ўзгартириш ёки бошқа бир гуруҳ (мусулмонларга) қўшилишдан ташқари ҳолатда, уларга (кофирларга) орқа ўгириб қочса, бас, у Аллоҳ тарафидан ғазаб билан кетибди ва унинг жойи жаҳаннамдир. Нақадар ёмон оқибат-а!” ( 8 :16)
Шунингдек ибн Нуҳос шундай деган: “Жиҳод кўзи ғилай, боши оғрийдиган кишига, тиши оғриганга, иситмаси унча баланд бўлмаганга ва унча қаттиқ оқсоқланмайдиган кишига вожибдир”. 35-бет.
5. Шофиийларнинг “Муғний ал-Муҳтаж” китоби, 4т / 209-220 бет:
Бундан кейин муаллиф иккинчи ҳолатни кўриб чиқишни бошлади, яъни душман мусулмон ўлкаларига бостириб кирганда, бу ўлка мусулмонлари имкониятлари даражасида ҳимояланишлари зарур ва жиҳод бунда фарзи-айън бўлади. Агар имконият бўлса, шу юрт аҳолиси қурол-аслаҳани тайёрлаб қўйишлари, жанг учун тайёр ҳолда бўлишлари керак. Ва бу имкониятга қараб зарур вожиботдир, ҳатто мискин бор имконияти билан, фарзандлар, қарздор ва қуллар, ота-онанинг, қарз берувчининг ва ҳожасининг изнисиз жангга чиқишлари шартдир.
6. Ибн Таймия: “Агар душман мусулмон ўлкасини босиб олса, шубҳасиз уни даф қилиш барчага, яқиндагидан тортиб, то узоқдаги мусулмонларга шартдир. Чунки мусулмон ўлкалари бир бутун давлат кабидир ва жангга ота-онанинг ва қарз берувчининг рухсатисиз чиқилади”.
3. Нега қитол-жанг дейсизми?
Бизларда мунофиқликнинг бирон бир кўриниши бўлмаслиги учун, чунки Имом Муслим ривоят қилган ҳадисда росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки умрида бирон марта ғазотга қатнашмай ёки ғазотни кўнглиги солмай оламдан ўтса, мунофиқлик тармоқларидан бирида ўлибди”, — деганлар. Бу ҳолат қачонки жиҳод Фарзи-кифоя (яъни мужоҳидлар сони етарли бўлиб, бошқаларга ҳожат йўқ) бўлган вақтдадир. Энди жиҳод Фарзи-айн бўлганда бошқа гапга ўрин йўқдир. Аллоҳ таоло айтади:
“Албатта, мунофиқлар дўзахнинг энг тубан жойида бўлурлар. Ва улар учун бирон мададкор топа олмайсиз!” (4: 145)
4. Нега қитол-жанг дейсизми?
Аллоҳ таоло бизларни аламли азобга гирифтор қилмаслиги учун. Аллоҳ айтади:
“Агар (жиҳодга) чиқмасангизлар, (Аллоҳ) сизларни аламли азоб билан азоблар ва ўрнингизга бошқа бир қавмни келтирур. Сизлар эса У зотга бирон зиён етказа олмайсиз. Аллоҳ ҳамма нарсага қодирдир”. (9: 39)
Жиҳодга чиқишлик маълум, яъни ундан сўнг жанг бўлади. Бироқ Аллоҳ таоло бизга: агар таълим олмасангизлар, У сизларни аламли азоб билан жазолайди дегани йўқку? Нега сизлар тушунчаларни, маъноларни ўзгартириб юборяпсизлар?! Нима, агар юртнинг барча ёшлари ўқишда илғор, аълочи бўлиб кетсалар, яҳудийлар Байтул-Қуддусни ташлаб чиқиб кетадиларми?! Қайси ақлингиз билан фикр юритяпcизлар, эй инсонлар?
“Жиҳодни тарк қилган кишиларни, Аллоҳ таоло умумий жазо билан қамраб олади” Ал-Мунзири Табаронийдан келтирган, ҳасан ҳадис. Қайси бир инсон: ким ўқишни ташласа ёки тажвид дарсларини қилмаса, барчани умумий жазо қамраб олади, деб айта оладими?
“Кимки умрида бирон марта ҳам ғазот қилмаган ёки бирон марта ҳам ғозийни жиҳозламаган ёки ғозийнинг аҳли-оиласига яхшилик билан қараб қолмаса, Аллоҳ уни Қиёматдан олдин бир қаттиқ офат билан мусибатлаб қўяди”. Абу Довуд кучли иснод билан келтирган.
Наҳот сен, иқтисод ёки муҳандислик соҳасидаги таълимингни ташлаб юборсанг ёки заводдаги, ё дўкондаги ишингни тарк этсанг, Аллоҳ таоло жиҳодни тарк этган кишига берадиган жазо каби бир жазо билан сени азоблайди деб ўйлайсан? Сен бу ҳадислардаги “жазо-уқубат” жиҳод Фарзи-кифоя бўлгандалигига эътибор бергин, энди жиҳод дифо учун Фарзи-айн бўлса, нима дея оласан? Имом Муслим келтирган ҳадисда: “Кимки ўқ отишни ўрганиб уни тарк этса, у биздан эмас, ёки осий бўлибди”, дейилган бўлса, умрида бирон марта ўқ узмаган киши ҳақида нима ҳам деймиз? Абу Довуд ва Термизий келтирган ҳасан ҳадисда: “Кимки ўқ отишни ўргангандан кейин уни тарк этса, бир неъмат, раҳматдан юз ўгирибди”, дейилган. Шундай экан нега сен бошқа бир нарсани жиҳоддан, ғазотдан устун қўясан?
Узоқ ўтмишда, Аҳмад ибн Ҳанбал каби уламолар отишни ўрганиб уни тарк қилган кишилар қаторига тушиб қолмасликдан қўрқиб, ёшлари анча жойга бориб қолган бўлса ҳам, ўқ узишни тарк қилмаганлар.
“Бизнинг давримиз Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ва саҳобалар давридан ўзгача” – деган ҳужжатларининг асоссизлиги ва шунингдек, фақат дунёвий тайёргарликнинг бефойда эканлигининг исботи.
5. Нега қитол-жанг дейсизми?
Аллоҳ таолонинг бизларга буюрган амрини бажариш, яъни кофирларга қўрқув солиб, уларга нисбатан қаттиққўл бўлишлик учун. Бу билан бизлардан хорлик ва зиллат кўтарилиб, иззат-шарафимиз қайтади ва душманларимиз қалбига биздан бўлган қўрқув тушиб, Ислом динига мувофиқ бўлган ҳаёт билан яшаймиз ва жиҳодни тарк этганлик сабабидан бизларга етган зиллатдан ўзимизни қутқарамиз. Демак, ҳозирги ҳолатда жанг қилишимиз – ҳукуматни қўлга олиш учун ва шариъатни ҳаётга татбиқ қилиш учун бирдан бир ечимдир.
Мана сенга бунинг далили: Ахир Аллоҳ таоло Ўз росулига:
“Эй пайғамбар, кофир ва мунофиқларга қарши курашинг ва уларга қаттиққўл бўлинг. Уларнинг жойлари жаханнамдир. Нақадар ёмон оқибат бу!” (9: 73)
Ва яна У:
“(Эй мўминлар), улар учун имконингиз борича куч ва эгарланган отларни тайёрлаб қўйингизки, бу билан Аллоҳнинг ва ўзларингизнинг душманларингизни ҳамда улардан ташқари сизлар билмайдиган — Аллоҳ биладиган бошқа бировларни ҳам қўрқувга солурсизлар”. (8: 60)
Ахир саҳобаи-киромлар Қуръони Каримда қуйидагича васф қилинмаганмиди:
“Муҳаммад Аллоҳнинг пайғамбаридир. У билан бирга бўлган (мўмин)лар кофирларга қаҳрли, ўз ораларида (мўминлар билан) эса раҳм-шафқатлидирлар”. (48: 29)
Қани сизнинг қаттиққўллигингиз ва шиддатингиз? Қани сизнинг қаҳрингиз? Китобларингиздами? Таълимингиз, шеър, ҳикоя, форум ва тинч тайёргарлик деб номланмиш эъдодингиздами?
Ёки ҳақиқатда ҳам сизллар қилиб турган ишингиз – бу қаттиққўллик, қаҳр, шиддат ва кофирларга даҳшат солишнинг бир турими?!
Сизлар қуйидаги оят кимлар ҳақида нозил бўлганини биласизми:
“Аллоҳ сизларнинг орангиздаги (жиҳодга) тўсқинлик қиладиган ва ўз дўстларига «Биз томонга ўтинглар» дейдиган кимсаларни аниқ билур. Улар жангга камдан-кам, сизларга (яъни сизларнинг ғалаба қозониб, ўлжаларга эга бўлишингизга) бахилликлари келган ҳолдагина келурлар”. (33: 18)
Сизлар эса на оз, на кўп иштирок этасизлар, бундан ташқари сизлар кўп ҳолларда ўз феъл атворингиз билан жиҳод қилиш шавқидан ҳатто ёш мужоҳидларни ҳам тўсяпсизлар.
Қани сизларнинг дин учун қаҳр-ғазабингиз ва Аллоҳ душманларига қўрқув солишингиз? Реал ҳолатдаги қўрқитиш ва даҳшат солиш, фақат пулемёт билангина бўлади! Ёки сизлар ҳақиқатда ҳам, кечирасизлар-у: янги усул билан курашаётган – тарқатаётган ва унда танқид қилиб, бақираётган китобларингиздан душман қўрқади деб ишонасизми?
Бироқ агар кофирлар мусулмон қўлига қурол, ҳатто пичоқ олганини эшитса қўрқувдан қўл-оёқлари титраб кетади.
Душманнинг қалбига ким кўпроқ қўрқув солади: яҳудийларни портлатиш учун амалиёт тартиб қилган, бироқ бу амалиёт амалга ошмай кофирларнинг қўлига асир тушиб, улар томонидан қатл қилинган ёш ўспирин йигитми ёки қурилиш-архитектура факультетига кириб, ўқиш давомида аълочи бўлиб ўқиган ўспирин йигитми?
Бироқ ҳозир реал қарасак, бизнинг юртларимиз муҳандислар, шифокору қурувчилар билан тўлиб кетган, лекин мужоҳидлар топилмайди ҳисоб.
Жанг вақтида қурилиш ва архитектурадан нима фойда? Ва қолаверса Исломга амал қилаётган кишиларнинг барчасида ҳам шундай юксак даражага кўтарилиш учун қобилият топиладими? Ва шундай таниқли бўлиш учун кетган вақт-умр, келадига фойда, натижага арзийдими? Кўриб турганимиздек, у фақат ўзига ўхшаш кишилардан мақтов эшитади холос. Ва агарда бу ўспирин дин йўлида, масалан динни давлатдан ажратишлик, аёллар ҳижоби, яҳудийлар билан доимий сулҳни инкор қилиш каби элементар масалаларда жиддий ҳаракат қилса, бу мақтовлар танбеҳ ва танқидга айланади. Шундай экан, жанг майдонида фойдаси тегмайдиган, яъни: етакчи партиянинг тарихи ва унинг ютуқлари, химия бўйича дунё олимларининг исми, поездни биринчи ихтиро қилган киши каби нарсаларни ўрганиш ва ёд олишдан нима фойда, нима мантиқ?! Ана кейин, бундай илмларнинг тоннасини ўқиб ўрганган “бизнинг мужоҳид” чиқади, бироқ у душманга қўрқув соладиган бомбани қандай қилиб қўл остидаги кимёвий моддалардан ясашни ҳали ҳам билмайди!!
Қани айтингларчи эй донолар, бу қандай эъдод-тайёргарлик??!! Бу ҳам етмагандай, ўз фикрларидан қайтмай, бу каби факультетларда яхши таълим олишлик Фаластинни озод қилишга ёрдам беради деб таъкидлайдилар!!!
Пайғамбаримизнинг таърифлари: “Кўп жилмаювчи ва кўп жанг қилувчи”. У киши фестивалнинг, ҳикояларнинг, маълум бир типографиянинг ёки исломий илмларни ўрганувчи марказнинг гран-при совриндори бўлмаганлар, у киши ҳақида “кўп жанг қилувчи”, ҳа-ҳа кўп жанг қилувчи” дейилган.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳаётларига кўз ташласак, “Бидая ва Ниҳая” китобида келтирилишича, у киши қурайш аҳлига Маккада, ҳали жиҳод фарз бўлмаган вақтда: “Мен сизларга забҳ билан келдим!”, яъни каллаларингизни чопаман деган эдилар, у киши: “Мен сизларга мулоқот учун, форум, конференция ва тинчлик демонстрацияси билан келдим деганлари йўқ!”
Ҳа тўғри, жангдан олдин, даъват бўлади, бироқ мусулмон киши жанг-қитолни инкор қилиши ва бу билан Исломни энг юқори нуқтасисиз қолдириши мумкин эмас.
Аксинча, мусулмон киши қўрқув солиш ҳақидаги оятга биринчи бўлиб амал қилади:
“…бу билан Аллоҳнинг ва ўзларингизнинг душманларингизни ҳамда улардан ташқари сизлар билмайдиган — Аллоҳ биладиган бошқа бировларни ҳам қўрқувга солурсизлар”. (8: 60)
Росулулллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Менга, душманларим қалбига бир ойлик масофадан қўрқув солиниш билан ёрдам берилди” деган эдилар, саҳиҳ ҳадис. Сизларнинг “эъдодингиз” душманга қўрқув соладими? Бугун яҳудийлар бизларни қатл қилмоқчи, ва агар биз бунга қаршимиз десак, бизлар маданиятсиз бўларканмиз! Ва кўриб турганингдек, улар мужоҳидларни турли номлар билан, террорчи, радикал, фундаменталист дея ҳақорат қилишяпти. Ҳа улар сионистларга, рус, американ, буддист ва шу кабиларга қарши курашда ўз жонларини қурбон қилишяпти, шунинг учун ҳам улар террорчи, фундаменталистдирлар.
Ўз ор-номусини ҳимоя қилиш ваҳшийлик бўлиб қолди! Агар бу терроризм бўладиган бўлса, бизлар – “террорчимиз”! бундай ҳолатда “террор” – Аллоҳ динидаги вожиботдир! Аксинча, шубҳа йўқки, бизлар ва бизнинг мужоҳид-террорчи биродарларимиз, Аллоҳнинг буйруғини бажариб, Аллоҳнинг душманларига қўрқув соляпмиз.
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам минбарда туриб: “Уларга қарши имкониятингиз борича куч ва эгарланган отларни тайёрлаб қуйингиз. Огоҳ бўлингизким қувват ўқ отишдадир, огоҳ бўлингизким қувват ўқ отишдадир, огоҳ бўлингизким қувват ўқ отишдадир”, дедилар, Муслим, Абу Довуд ривояти. Имом Баззор келтирган ҳадисда: “Ўқ отишга интилинглар, шошилинглар, чунки у энг яхши вақтичоғликдир”.
Сизлар айтаётган душманга қўрқув солмайдиган бу тайёргарлигингиздаги қувват қаерда?
Имом Аҳмад келтирган ҳадисда, Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен инсонлар шериги йўқ Аллоҳдан ўзгага ибодат қилмасликлари учун Қиёматдан олдин қилич билан юборилдим ва менинг ризқим найзам сояси остидадир. Менинг ишимга қарши чиққан одамга хорлик ва шармандалик бўлгай ва ким ўзини бирон бир қавмга ўхшатса, у ўшалардандир”, деган эдилар. У киши: “Мен диалог билан, маданият ва бирлашган миллатлар ташкилоти олдида тиланиб туриш билан жўнатилдим”, демадилар.
Бу умматнинг шифокори бизларга касалликнинг диагнозини қўйиб, керакли дори-дармон ва муолажа усулини бизларга кўрсатиб кетмаганмиди? Ахир у киши бизнинг нима сабабдан саробга ўхшаб қолганимизни ва умматимизга етган заифлик сабабларини ва душманларимизда бизларга нисбатан бўлган қўрқувнинг йўқлиги сабабларини айтмаганмидилар? Ахир бу қўрқувнинг йўқлиги сабаби – сизларнинг бу дунёга ва ўқишга қўйган муҳаббатингиз ва олийгоҳдаги имтиҳонларни аъло баҳога топшириш иштиёқи эмасми? Нима сабабдан биз тайинланган муолажа услубини қўллаб, жангга қайтмаяпмиз?!
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтгандилар: “Шундай кунлар келадики, халқлар сизнинг устингизга худди таом устига тўплангандек сизни йўқ қилиш учун ташланишади!” Кимдир: “Бу бизнинг у кунларда оз сонли бўлганимиз сабабидан бўладими?!” деб сўради. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам жавоб бердилар: “Йўқ, аксинча, сизлар жуда кўп бўласизлар, бироқ сизлар денгиз кўпиги каби бўлиб, Аллоҳ душманларингиз қалбидан сизларга нисбатан бўлган қўрқувни олиб ташлаб, сизларнинг қалбингизга ваҳн солиб қўюр”. “Ваҳн нима у ё Росулуллоҳ?”-деб сўрашди. У киши: “Дунёга муҳаббат ва ўлимни кариҳ кўришлик” – дедилар. Абу Довуд, саҳиҳ ҳадис.
Қачонгача бизлар асосий сабаб – жангни тарк қилишдан кўзимизни юмиб ўтамиз?! Эй, ўзгаларни кўп нарсага даъват қилувчилар! Аслида бу чақираётган нарсаларингиз мусулмон ерларидан душманларни қувиб чиқаришга ҳечам ёрдам бера олмайди-ку?! Шифокор сизларга: сизларнинг мушкулотингиз тарбиявий, иқтисодий, оммавий, имформацион, ёки олийгоҳда аъло баҳога ўқимаганингиз ёки қурувчи муҳандислар камлиги сабабидандир, деб айтмаганди-ку! Аммо у киши: “Жангни кариҳ кўришингиз!” деб айтганди. Шифокор бу умматни келажакда қамраб оладиган ҳолат ҳақида гапирган эди ва бу касалликка диагноз қўйиб, уни даволаш йўлини ҳам айтиб кетганди.
Бугун эса, кўпчилик мусулмонлар мушкулотларини ҳал қилиш йўлида худди сув устидаги ахлат каби, ўз фикрларида сузиб юрганларини бизлар ўз кўзимиз билан кўряпмиз. Сен ўзинг бир тасаввур қил, сен – сув устида сузиб юрадиган ахлатсан! Ва бу ахлат дарёнинг кучи ва қуввати билан сузиб кетяпти. Ва бугунги кунда, икки қирғоққа ҳам урилиб кетишдан сақланиб юрганлар яхши инсон деб ҳисобланишади.
Бу ахлатнинг ичида, тинч каналларда оқиб кетаётганлигидан қониқиб, ўз фикрларидаги эъдод билан шуғулланаётганлар ҳам бор.
Бу ахлатнинг орасида, дарёнинг асл табиати, унинг адолатсизлиги, мутакаббирлиги ва манманлиги ҳақида рисола ёзиб, бу билан жанг қилиш ундан соқит бўлади деб ўйлайдиганлар ҳам бор.
Бу ахлатнинг орасида, мушкулотнинг тинч ечими – дарёни мақташ эканини ва бир кун келиб, дарё бу ахлатга нисбатан ҳамдард бўлиб қолар деган фикрни – шайтон унга сингдира билган кимсалар ҳам бор. Ана энди бир киши кўп сонли оятлар ва ҳадисларга таяниб, ўз йўлини кўпгина тарихий воқеалар билан қувватлаб, бу дарёни тўхтатиш учун тўғон қурмоқчи бўлса; ёки уни қуришга тайёргарлик кўрса, ёки жуда бўлмаганда, бу тўғонни қуришга даъват қилишни бошласа, бу турли хилдаги ахлатларнинг барчаси — “Тентак-аҳмоқ!” калимасини ифодалаш учун бир тан, бир жон бўлиб жамланганини кўрасан. Ва бу турли хилдаги ахлатларни фикрлари гарчи турли бўлсада ҳам, яъни бирлари қўрқоқлик туфайли, кимдир дунёқараши кенг бўлгани ва узоқни кўра билгани сабабидан ўзгача бўлса ҳам, уларни бирлаштириб турган умумий бир сифатлари – “жанг қилишни истамаслик”дир!!! Чунки бошқа дарёларда ҳам дарёнинг мутакаббирлиги ва манманлигини тўсиш учун қилинган тўғон қуриш ҳаракатлари бир неча бор бесамара бўлганлиги туфайли, тўғон қуришни эсдан чиқариб жим-тинч ҳолда, шу дарё белгилаб берган чегараларда ҳаракат қилишни маъқул кўришади!
Цивилизация, экономика, ахборот воситалари (СМИ), қишлоқ хўжалиги ва экин-текин ва шунга ўхшаш нарсалар ҳақида баъзи бир гаплар.
Саодат давридаги биринчи авлод – саҳобалар ҳозирги замон тили билан айтганда – тараққий этган-цивилизация эгалари бўлишганмиди?!
