Саволнинг асли: Ассаламу алайкум ҳурматли шайх… Аллоҳ таъоло сизни ислом ва мусулмонлар ва бу минбар учун қилаётган хизматларингиз эвазига яхшилик билан мукофатласин… Аллоҳ сизни ҳифзу-ҳимоятида сақласин… Покистон, Афғонистон, Ироқ қўшинларидагиларга мутлақ равишда “муртадлар” лафзини ишлатмоқлик жоиз бўладими? Улар орасида муртад бўлмаганлари ҳам бўлиши мумкинку? Агар жоиз бўлса далили қандай? Иккинчи саволим: жангга қатнашмайдиган, жангга қатнашадиган қўшинларга ҳам ёрдам беришдан четланган ҳолда Покистон қўшинида бўлган зобит ва аскарларнинг ҳукми қандай? Уларнинг ўша ерда туришлиги муртад бўлишларига кифоями?
Жавоб: Ва алайкум ассалам ва раҳматуллоҳи ва барокатуҳ. Аллоҳга ҳамду-сано, расулига саловат ва саломлар бўлсин.
Сиз мисол келтирган қўшинлар, муртад тоғутий ҳукуматга тобе бўлган қўшиндир. Бундайларнинг аслига куфр ва муртадлик ҳукми берилади. Чунки, булар тоғутларга ёрдам берадилар, уларни қўллаб-қувватлайдилар, уларнинг асосларини мустаҳкам қиладилар, куфрий дастур ва инсонлар тарафидан ўйлаб чиқилган қонунларни темир ва ўт билан ижро қиладилар. Мужоҳидларни, ҳақ даъватчиларни ва муваҳҳидларни қатл этадилар. Яна бу қўшинлар бошқа зоҳирий куфрларни қилувчидирлар. Шунга кўра, бу каби қўшинларга мансуб бўлган киши амали қандай бўлмасин кофир, ва муртад ҳукмидадир. Бундай кишига муртад лафзини ишлатмоқ жоиздир. Куфр лафзини ишлатмоқлик жоизлигига ҳужжат Аллоҳ таъолонинг мана бу сўзидир: “(Эй Муҳаммад), айтинг: эй кофирлар!” (Кафирун: 1),
Дарҳақиқат, Аллоҳ таъоло пайғамбари саллоллоҳу алайҳи васалламдан кофирларга Аллоҳ номлаган “кофирлар” деган исм билан хитоб қилишини талаб қиляпти. Муртад- у мусулмон бўлганидан кейин кофир бўлган кишидир, демак у ҳам шу хитоб ичига киради.
Бундай куфрий, тоғутларга мансуб муртадларнинг қўшинларидаги ҳар бир шахсга бу ҳукм (яъни, муртадлик ҳукми) тушади. Бундай кишининг жанг қилмаслиги тоғут қўшинларига тушадиган аслий ҳукмдан мустасно қилмайди. Зеро, уламолар ёрдам берувчи киши бевосита жанг қилувчи тоифалар ҳукмига дохил бўлишлигини иқрор этганлар…
Энди, бу қўшинлар орасида ҳукуматга ёрдам бермайдиган, уларни дўст тутмайдиган, уларнинг ўзлари ихтиро қилган башарий қонун ва низомларга ёрдам бермайдиганлари ҳам бор деган гап, умуман ҳақиқатдан узоқ, далили йўқ бўлган, хаёлий гапдир холос. Балки, воқеълик бу гапга тамоман хилофдир. Майли агар шундай ҳолатдагилар бор деб фараз қилганимизда ҳам, ҳеч бўлмаганда улар ихтиёрий равишда маъсиятдаги тоғутларнинг қораларини (яъни, ададларини) кўпайтиряптику. Кимки бирор қавмнинг қорасини (сонини) кўпайтирса , бас у улардандир. Имом Нававий айтади: “Ким бирор қавмни қорасини (ададини) кўпайтирса, бу одамнинг устида у қавмнинг дунё уқубатларидаги ҳукмлари унга ҳам жорий қилинади (яъни, уларга қандай жазо берилса, унга ҳам ўша жазо берилади). Хўп майли, бу қўшинлар ичида жангга қатнашмайдиган, жангга қатнашадиган қўшинларга ёрдам беришдан четланадиганлари бор деб ҳам тасаввур қилайлик ва буларда куфрдан тўсиб турадиган монеълардан бирор моне бор бўлса ҳамда биз уни таҳқиқ қилсак, ҳақиқатда куфрдан тўсиб турган узри бизга маълум бўлса, уни муайян такфир (куфрга чиқармоқ) қилмаймиз, тоинки ундан куфрни тўсиб турадиган монеълар кетмагунгача. Энди агар монеълар кетгандан кейин ҳам тоғутий қўшин ичида (шаръий узрсиз) қолса, муайян куфрга чиқарилади. Монеълар зойил бўлгандан кейин тоғутий қўшиндан чиқса, Аллоҳ буни қутқарипти. Бу эса бизга жуда маҳбубдир. Энди биз таҳқиқ қилиб куфрдан тўсиб турадиган монеълик топа олмасак, ихтиёрий тоғутларга ёрдам бераётганлиги жиҳатидан аслга кўра тоғутлар қўшинларига бериладиган ҳукм унга берилади. Аллоҳ таъоло айтади: “Иймон келтирган зотлар Аллоҳнинг йўлида жанг қиладилар ва кофир бўлганлар эса тоғут йўлида жанг қиладилар. Бас, шайтоннинг дўстларига қарши жанг қилинглар. Албатта шайтоннинг ҳийласи заъифдир”
Агар саволингизга қўшимча далил ва тафсилот истасангиз, сизга шайх Сулаймон ибн Абдуллоҳ ибн шайх Муҳаммад ибн Абдулваҳҳобнинг “аҳли ширкни дўст тутишнинг ҳукми ҳақида далиллар” деган китобини яхшилаб таъаммул билан ўқимоғингизни тавсия қиламиз. муаллиф роҳимаҳуллоҳ бу китобда сизнинг саволингизга ўхшаган саволларга жавоб ёзган. Яна муаллиф роҳимаҳуллоҳ китобида кофир ва муртадларнинг куфр қонунларининг ансорларини дўст тутиб, уларнинг аскарлари бўлганларни куфрига далилларни жамлаган. Тавфиқ Аллоҳ таъолодан.
“Тавҳид ва жиҳод минбари” фатво бўлимининг аъзоси Шайх Абул-Валид Мақдисий
“Тавҳид ва жиҳод минбари” сайтидан
олинган араб тилидаги асл матндан
Абу Холид Бухорий таржима қилди
